Ahozko euskal literaturak mendeetan zehar izan dituen generoen artean bertsolaritza da gureganaino indarrik gehienarekin iristea lortu duena. Garai batean sagardotegi-txokoko denborapasa zena, gaur jendaurreko bihurtu da; gairik jasoenetatik irrigarrienetara onartzen ditu eta teknikaz jantzia dago. Bere-bereak ditu irudimena, bat-batekotasuna, hizkuntzaren freskotasuna eta bigarren intentzioa.
Historia laburra
Batzuek diotenez, historiaurrean, artzantza garaian, koka daitezke bertsolaritzaren lehen urratsak.
Erromatarren garaien, adibidez, Virgiliok bat-bateko bertsolaritzaren berri ematen digu, artzainen arteko bertso-gudu edo sariketetan.
Edozein herrik, hizkuntzak edo kulturak izan du beti inprobisatzeko joera, errimatuz hitz egiteko eta kantuz elkar tentatzeko ohitura.
Beharbada, une honetan Euskal Herrian egon daiteke indartsuen eta bizien, baina, ez da hemengo fenomeno bakarra. Ez lehen eta ez orain.
Esate baterako, hor daude Afrikako Sahara basamortuko tuareg-ak, portugaldarrak, galestarrak, galiziarrak, Asiako afgandarrak eta Ameriketako zenbait lekutako bertsolriak.
Euskal Herrian, Erdo Aroan ageri zaizkigu lehenengo idatziak.
XIV-XV. mendeetan balada, erromantze eta kantu epikoak agertzen zaizkigu.
XVI-XVII.mendeetan ere baladek jarraitzen dute, epiko-liriko baladak, amodiozkoak, maitasunezko historiak...
XVIII-XIX.mendeetako bertsolaria ez da eresiak kantatzen zituztenen edo balada epiko eta gerrakoen egileen jarraitzalea.
Bertsolaria herrikoia da, jendea dibertitzako kantatzen duena.
Gaiaren inguruko informazio gehiago nahi baduzu, sakatu hemen.
No hay comentarios:
Publicar un comentario